Biorąc pod uwagę, że umowa o pracę i umowa zlecenie są najczęściej stosowanymi formami świadczenia pracy, poniżej przedstawiono ich porównanie w najważniejszych aspektach:
| Aspekt | Umowa o pracę | Umowa zlecenie |
| Stosunek Prawny | Kodeks pracy | Kodeks cywilny |
| Forma umowy | Pisemna (ewentualnie pisemne potwierdzeni warunków). W przypadku cudzoziemców tylko pisemna | Może być pisemna/ustna. W przypadku cudzoziemców tylko pisemna |
| Podporządkowanie | Podporządkowanie pracodawcy | Brak bezpośredniego podporządkowania |
| Miejsce Pracy | Wyznacza pracodawca | Strony mogą uzgodnić |
| Czas pracy | Określony i kontrolowany | Elastyczny |
| Obowiązek odprowadzania składek ZUS | Odprowadzane pełne składki | Brak obowiązkowego odprowadzania składki chorobowej. Pozostałe zazwyczaj odprowadzane jednak mogą być wyjątki np. w przypadku studentów do 26 r. życia |
| Wynagrodzenie | Obowiązkowe, obowiązuje najniższa krajowa | Nieobowiązkowe, obowiązuje minimalna stawka godzinowa w przypadku odpłatnej umowy |
| Urlop | Wymiar urlopu zgodnie z Kodeksem pracy | Brak urlopu (chyba, że jest to ujęte w umowie) |
| Wypowiedzenie umowy | Okresy wypowiedzenia uzależnione od stażu pracy | Brak okresu wypowiedzenia (chyba, że przewidywany w umowie) |
| Konieczności osobistego wykonywania pracy | Tylko osobiście | Dopuszczalne wykonanie przez osoby 3 w zależności od zapisów umowy |